Notariat to współcześnie organ strzegący bezpieczeństwa obrotu prawnego i jego zgodności z obowiązującym prawem. Reprezentantem notariatu jest notariusz – osoba zaufania publicznego powołana do dokonywania czynności, którym strony powinny lub pragną nadać formę notarialną. 

Do podstawowych czynności notarialnych zalicza się: sporządzanie aktów notarialnych, sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia, poświadczeń, spisywanie protokołów, uwierzytelnianie, sporządzanie protestów weksli i czeków, przyjmowanie oświadczeń o przyjęciu lub zrzeczeniu się spadku, przyjmowanie różnego rodzaju depozytów. Szczegółowo zadania notariusza określone są w Prawie o notariacie. 

Dokonane przez notariusza czynności notarialne, jako dokumenty urzędowe, wywołują określone skutki prawne dla podmiotów tej czynności i osób trzecich. Za ich prawidłowość, a także staranność wykonywania swoich działań, notariusz ponosi odpowiedzialność cywilną, karną i dyscyplinarną. 

Nadzór nad notariuszami sprawuje samorząd notarialny. Obejmuje on izby notarialne oraz Krajową Radę Notarialną, która z mocy ustawy, pełni rolę reprezentanta notariatu polskiego. Przynależność notariuszy do izb notarialnych jest obowiązkowa.

Nadzór nad samorządem notarialnym, a także bezpośrednio nad notariuszami, sprawuje również Minister Sprawiedliwości, do którego zadań należy między innymi powoływanie notariuszy, wyznaczanie siedzib ich kancelarii oraz kontrola dokonanych czynności notarialnych, wykonywana w formie wizytacji. 

Notariat polski należy do Międzynarodowej Unii Notariatu (MUNŁ) oraz Konferencji Notariatów Unii Europejskiej (KNUE). Są to organizacje zrzeszające notariaty typu łacińskiego, ukształtowane w kontynentalnej kulturze prawnej (kulturze prawa stanowionego). 

Notariaty europejskie różnią się między sobą sposobem funkcjonowania, rodzajem czynności dokonywanych przez notariuszy, a także zakresem odpowiedzialności. Jednak wszędzie notariat ma swoje znaczące miejsce w systemie organów prawa, ugruntowane przez wieloletnią, a w wielu państwach przez wielowiekowa tradycję. 

Notariat typu łacińskiego jest postrzegany obecnie jako gwarant pewności obrotu prawnego. Zdobywa coraz większe uznanie także w krajach, gdzie dotychczas uznawano jedynie common law (prawo wspólne) między innymi w Kanadzie, USA czy Wielkiej Brytanii.